Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010

Έχεις κάνει παράνομο download;

του Κώστα Γιαννακίδη

Δείξτε μου έναν άνθρωπο που δεν έχει υποκύψει στον πειρασμό του παράνομου download. Έστω έναν άνθρωπο. Αν είστε εσείς, είναι πιθανό να είστε το ίδιο πρόσωπο με τον άνθρωπο του μόχθου που προσέφερε ένα μισθό στον πρωθυπουργό. Αν πραγματικά δεν έχετε κάνει ποτέ στη ζωή σας παράνομο download, περιγράψτε την περίπτωσή σας στο πεδίο των σχολίων. Προσωπικά δεν γνωρίζω άνθρωπο που είδε το μέλι, κοίταξε γύρω του, διαπίστωσε ότι δεν τον παρακολουθεί κανείς, αλλά αρνήθηκε να βάλει το δάχτυλο στο βαζάκι. Του κερατά, τόσοι σκληροί δίσκοι και mp3 players που ξεχειλίζουν από τραγούδια και ταινίες δεν γέμισαν με καλές προθέσεις και χρήση της πιστωτικής κάρτας. Το βλέπεις, είναι εκεί, μπροστά σου, σε περιμένει. Και δεν σε βλέπει κανείς. Πηγαίνεις και το παίρνεις. Και το μοιράζεις σε άλλους. Ευτυχώς ή δυστυχώς, καμία αγορά και καμία συναλλακτική σχέση δεν μπορεί οικοδομηθεί πάνω σε κανόνες ηθικής. Άλλωστε δεν χρησιμοποιούμε όλοι και τον ίδιο κώδικα ηθικής, έτσι δεν είναι;

Η αστυνομία συνέλαβε, λοιπόν, τους φερόμενους ως διαχειριστές του gamato.info, ενός δικτυακού τόπου που «μεσολαβούσε» στο διαμοιρασμό ψηφιακών αρχείων υπό τη μορφή torrent. Κάτι σαν το piratebay.org που, παρά τις αυστηρές ποινές της σουηδικής δικαιοσύνης, συνεχίζει να λειτουργεί, κερδίζοντας μάλιστα και έδρα στην Ευρωβουλή. Τα στατιστικά του gamato.info είναι εντυπωσιακά. Σύμφωνα με τις διωκτικές αρχές, το site είχε 850.000 μέλη και 16 εκατ επισκέπτες ημερησίως. (Ισως εδώ να κάνουν λάθος και να πρόκειται για page views, αλλά ούτως ή άλλως το μέγεθος προκαλεί δέος.) Είναι όλοι αυτοί συνένοχοι σε έγκλημα; Θεωρητικά είναι. Νομικά θα μπορούσαν να διωχθούν για παραβιάσεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας και δικαιωμάτων.  Και δεν είναι μόνο αυτοί. Είναι τα μέλη των υπολοίπων κλειστών κοινοτήτων που ανταλλάσσουν αρχεία, είναι τα εκατομμύρια των ανθρώπων που κατεβάζουν και ανεβάζουν αρχεία. Μαζί τους είναι και οι άνθρωποι που κάνουν εθελοντική δουλειά για να προσφέρουν περιεχόμενο σε αυτήν την κοινότητα. Δεν είναι και λίγο να ξενυχτάς για να κατεβάσεις το επεισόδιο του Lost, να του περάσεις υπότιτλους και να το διαθέσεις στην ελληνική κοινότητα. Αυτό δεν το κάνεις για να βγάλεις λεφτά. Το κάνεις επειδή το πιστεύεις, επειδή μπορείς να αναπτύξεις ολόκληρη επιχειρηματολογία κατά της βιομηχανίας του θεάματος που εισπράττει δικαιώματα.

Στην ουσία, όμως, πρόκειται για μία συζήτηση που δεν βγάζει πουθενά. Ασφαλώς στην πειρατική διακίνηση δεδομένων υπάρχει ηθικό θέμα. Ομως οι άνθρωποι δεν το αποδέχονται. Ισως επειδή το πρόσωπο της βιομηχανίας είναι τόσο ισχυρό και λαμπερό που καταργεί τις ηθικές αναστολές. Οταν κατεβάζεις το CD του Χατζηγιάννη, αισθάνεσαι ότι αυτός που χάνει είναι ο Χατζηγιάννης και όχι οι απλοί εργαζόμενοι στη βιομηχανία της μουσικής. Λύση; Δεν υπάρχει. Σε μία εποχή όπου η κοινωνία των πολιτών αναδύεται μέσα από απλές συναντήσεις και τη συγκρότηση κοινοτήτων με κοινά ενδιαφέροντα, η πειρατεία προβάλλει και ως ανατρεπτική λύση απέναντι σε ένα κατεστημένο που κέρδισε περισσότερα από όσα του αναλογούσαν. Ασφαλώς η καταστολή και ο φόβος δεν θα δώσουν στη βιομηχανία αυτά που πιστεύει ότι δικαιούται. Οι οδοί διαφυγής και οι εναλλακτικές λύσεις θα επιπλέουν πάντα στη θάλασσα του δικτύου. Ισως το θέμα να ρυθμιστεί με μία τεχνολογική λύση που δεν μπορούμε τώρα να φανταστούμε. Ισως η λύση να είναι κοινωνική, για παράδειγμα κάθε σύνδεση στο internet να επιβαρύνεται με ένα ποσό υπέρ πνευματικών δικαιωμάτων. Ρίξτε μια ματιά στα στοιχεία που ακολουθούν και αφήστε μας την άποψη σας στο πεδίο των σχολίων. Είναι θέμα που σηκώνει μεγάλη συζήτηση.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φωνογραφικής Βιομηχανίας (ΙFΡΙ), το 2008 διακινήθηκαν παράνομα online 40 δισεκατομμύρια μουσικά «αρχεία». Για κάθε τραγούδι που αγοράζεται στο Ίντερνετ, 20 κατεβάζονται παράνομα.

H βιομηχανία κινηματογράφου ισχυρίζεται ότι χάνει 20 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο από την παράνομη διακίνηση ταινιών. Μόνο στη Γαλλία μέσα σε ένα μήνα υπολογίζεται ότι διακινούνται 14 εκατ ταινίες.

Σε ποσοστό 33% οι Ευρωπαίοι δήλωσαν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ούτε το ελάχιστο για βίντεο ή μουσική και προτιμούν να κατεβάζουν αυτά που επιθυμούν από το Διαδίκτυο. Στις ηλικίες 16-24 ετών ποσοστό 73% χρησιμοποίησε τους τελευταίους 3 μήνες υπηρεσίες μοιράσματος δεδομένων στο Ίντερνετ.

Στις ΗΠΑ οι ψηφιακές πωλήσεις μουσικής αποτελούν το 40% των πωλήσεων για το2009, ενώ στην Ευρώπη οι ψηφιακές πωλήσεις δεν αντιπροσωπεύουν παρά το 15% των νόμιμων πωλήσεων.

1 σχόλιο:

bil667 είπε...

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να ξεκαθαριστεί αν υφίσταται η έννοια του «παράνομου downloading».

Μην ξεχνάμε ότι πέρα από τις ποινές που ασκούνται στους μεσολαβητές, αναφερόμαστε σε κάτι στο οποίο ο καθένας έχει πρόσβαση μέσω του search engine. Για κάθε μεσολαβητή που διώκεται ποινικά φυτρώνουν άλλοι 10 και είναι τόσο εύκολο πια για τους χρήστες που επιθυμούν ένα τραγούδι ή μια ταινία τζάμπα, να το αποκτήσουν με τη χρήση ενός απλού search engine. Δεν χρειάζεται δηλαδή πια να αναζητήσει ο παράνομος downloader μεσολαβητή, εφόσον πάντα υπάρχουν κάποιοι.

Το πρόβλημα για τις πολυεθνικές, όπως εύστοχα επισημαίνεις δεν λύνεται. Δεδομένου μάλιστα ότι αναφερόμαστε σε «μείωση του τζίρου», προκύπτει το ηθικό ζήτημα του κατά πόσο ενδιαφέρει τον καταναλωτή το πόσα ΕΠΙΠΛΕΟΝ κέρδη θα έχει μια δισκογραφική ή ο κινηματογράφος σε περίπτωση που δεν υπήρχε το παράνομο downloading, τη στιγμή που υπάρχουν έτσι κι αλλιώς κέρδη.

Συγκεκριμένα:
Η μουσική βιομηχανία έχει όντως πρόβλημα, καθώς ο τζίρος του καλλιτέχνη σε χώρες του κόσμου βασίζεται στις πωλήσεις των CD. Οι καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να εισπράξουν επί πλέον μόνο με εμφανίσεις τους στα μέσα ενημέρωσης και σε μικρές ή μεγάλες συναυλίες. Στην Ελλάδα και σε αρκετές άλλες χώρες, οι καλλιτέχνες μπορούν να προβάλλουν το έργο τους και αλλιώς (με σταθερές εμφανίσεις στα νυχτερινά κέντρα επί μία ολόκληρη σαιζόν). Το ζήτημα λοιπόν του κατά πόσο η πειρατεία σκοτώνει την μουσική ή όχι είναι αρκετά έκδηλο.

Ακόμη όμως και σε προηγμένες χώρες του εξωτερικού, υπάρχουν μπάντες που μοιράζουν οι ίδιες στον κόσμο τα mp3 τους. Στις περισσότερες των περιπτώσεων πρόκειται για εκείνες τις χαρισματικές μπάντες που για να προμηθευτείς το έργο τους πρέπει να πας στο δισκοπωλείο και όχι απλώς να τα στάξεις, αλλά να περιμένεις και κάνα μήνα την παραγγελία γιατί στο 90% των περιπτώσεων ΔΕΝ ΤΟ ΕΧΟΥΝ. Όσοι από μας το έχουμε ζήσει πάνω από 3-4 φορές, είμαστε λίγο σκεπτικιστές ως προς το τι σκοτώνει τελικά η πειρατεία.

Όσον αφορά τον κινηματογράφο, αυτός δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα, καθώς ο τζίρος του στο μεγαλύτερο ποσοστό βασίζεται στο πόσα εισιτήρια κόβει μια ταινία και γενικά στις εισπράξεις από την προβολή στη μεγάλη οθόνη. Και πάλι όμως: Το έργο των ανεξάρτητων παραγωγών και των μικρών εταιριών παραγωγής, προβάλλεται χάρις το ίντερνετ.

Τι σκοτώνει τελικά η πειρατεία; Το επιπλέον κέρδος μήπως;